Nie ucichły jeszcze głosy po publikacji Fundacji pt. Raport w sprawie zakupu certyfikatów przez publiczne uczelnie oraz ujawnieniu wydatków na certyfikaty, za które rektorzy zapłacili prywatnemu przedsiębiorcy z Sosnowca ponad 2 mln zł. Sprawa stała się głośna po publikacjach w mediach, a głos potępiający działalność zakupu reklamowych certyfikatów/akredytacja zabrały: Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, przewodnicząca KRASP – prof. Bogumiła Kaniewska. Sprawa ta była rónież przedmiotem dyskusji podczas Prezydium Polskiej Komisji Akredytacyjnej.
Wydawać by się mogło, że publiczne uczelnie zaprzestaną nabywania odpłatnych certyfikatów czy akredytacji oferowanych przez jednostki prywatne.
Europejskie Centrum Badań nad Jakością
19 lutego 2024 r. na rynku pojawiła się nowa spółka zarejestrowana przez Wiktora Żyłę - firma pod nazwą Europejskie Centrum Badań nad Jakością. W artykule opublikowanym na portalu WP pt. Kup pan certyfikat można przeczytać, że W. Żyła "nie zarządzał wcześniej żadnymi spółkami. Wspólnikiem i beneficjentem rzeczywistym spółki jest Grażyna Kaczmarczyk" (prezes Fundacji Rozwoju Edukacji i Szkolnictwa Wyższego, która była jedną z bohaterek Raportu na temat odpłatnych akredytacji oferowanych uczelniom).
Choć nazwa Europejskie Centrum Badań nad Jakością może sugerować, że jest to podmiot publiczny, tak naprawdę mowa o spółce z ograniczoną odpowiedzialnością. Spółka z kapitałem zakładowym w wysokości 5 tys. zł, której „prestiżowa” lokalizacja mieści się przy krakowskim Rynku Głównym.
Jak wynika z ustaleń, pod wskazanym adresem funkcjonuje jedynie tzw. biuro wirtualne, co rodzi pytania o faktyczne miejsce działalności Centrum.
Ze strony internetowej wiemy, że jest to organizacja gospodarcza o niezwykle szerokim spektrum działania: od komercyjnych usług czy handlu, przez edukację i ochronę zdrowia, po administrację publiczną.
Współpracuje z ekspertami reprezentującymi naukę i szkolnictwo wyższe, dysponujemy też zespołem własnych specjalistów w zakresie badań rynkowych, doradztwa gospodarczego, reklamy, marketingu i public relations. Niestety nie wiadomo kto jest ekspertem oceniającym usługi, handel, edukację i ochronę zdrowia.
Prezydent konkursu
Tymczasem w rozesłanej do uczelni informacji reklamującej kolejną procedurę certyfikacyjną pt. „Lider zaufania studentów”, W. Żyła podpisany jest jako Prezydent konkursu.
Zgodnie z pismem wysłanym do uczelni wyższych Europejskie Centrum Badań nad Jakością organizuje
pierwszy w Polsce Program Jakości, w którym do oceny i rankingowania kierunków studiów wykorzystywana będzie metoda badawcza określana jako "metoda tajemniczego klienta". Za jej pomocą nasi jurorzy - eksperci ds. komunikacji, studenci oraz autorytety w dziedzinie jakości kształcenia - sprawdzą jakość obsługi kandydata na studia / studenta na kierunkach zgłoszonych do Konkursu
![]() |
![]() |
W konkursie oceniane są kierunków i specjalności studiów, studiów podyplomowych, a także szkół doktorskich i innych projektów akademickich, realizowanych w polskich szkołach wyższych wszystkich typów.
Warto zaznaczyć, że zgodnie z par. 10 Regulaminu konkursu uczelnia, której przyznana będzie licencja zobowiązana jest do uiszczenia opłaty za wykonanie usługi certyfikacyjnej w kwocie netto 3.000 zł, czyli 3.690 zł brutto – odrębnie za każdy nagrodzony kierunek studiów, specjalność, kierunek studiów podyplomowych i projekt akademicki zgłoszony przez siebie do Programu.
Która z uczelni jako pierwsza zdecyduje się certyfikować wiarygodność relacji ze studentami opłacając fakturę?
Metoda „Tajemniczego klienta”
Wykorzystanie w ocenie funkcjonowania uczelni metody „Tajemniczego klienta” wzbudza poważne wątpliwości, ponieważ nie można ocenić funkcjonowania uczelni na podstawie rozmowy telefonicznej, kontaktu mailowego czy analizy treści marketingowych udostępnionych przez uczestnika Programu w domenie publicznej.
„Tajemniczy klient” może oceniać jakość usług w sektorze handlu detalicznego czy gastronomii, gdzie możliwe jest sprawdzenie m.in. poziomu uprzejmości obsługi, dostępności produktów, czasu oczekiwania na realizację zamówienia, smaku i estetyki podania potraw czy też czystość lokalu.
Na uczelni zaufanie studentów budowane jest przez dekady. Zaufanie do uczelni to nie tylko czystość na korytarzach i brak kolejek przed dziekanatem. To przede wszystkim umiejętności rozwiązywania problemów, uczciwość w ocenianiu, realne wsparcie studentów w trudnych sytuacjach, wysoki poziom nauczania i kultury czy infrastruktura uczelni umożliwiająca zdobycie podczas studiów kluczowych umiejętności.
Zakończenie
Lider zaufania studentów” to nie jedyny konkurs organizowany przez tę europejską organizację. Na stronie intenetowej można znaleźć wiele podobnych konkursów oferujących certyfikaty w wielu często niespokrewnionych branżach, np.:
"Lider Zaufania Pacjentów"
"Lider Usług Prawnych"
"Wysoka Jakość w Ochronie Zdrowia"
"Samorząd Promujący Zdrowie"
Wszystkie certyfikaty są odpłatne od 3 500 zł do ponad 7 000 zł netto. Jest to jednorazowa opłata, po wniesieniu której podmiot, któremu przyznano certyfikat ma prawo posługiwania się nim przez 12 miesięcy. Po roku należy wnieść kolejną opłatę…
Najbliższa gala, na której ma odbyć się rozdanie certyfikatów „Lider zaufania studentów” ma odbyć się już w czerwcu. Ciekawe, ilu rektorów opłaciło faktury wystawione przez spółkę z wirtualnym biurem i kto pojawi się na czerwcowej gali…
W imieniu osób współpracujących z Fundacją, zwracamy się z prośbą do przedstawicieli środowiska akademickiego o zgłaszanie przedsięwzięć, które mogą generować ryzyko nieuzasadnionego wydatkowania środków publicznych. Pozwoli to na podejmowanie działań wspierających przejrzystość w gospodarce finansami publicznymi w obszarze nauki i szkolnictwa wyższego.
Joanna Gruba
[1] https://wyszukiwarka-krs.ms.gov.pl/dane-szczegolowe-podmiotu;numerKRS=UU6%2BKHV3mF52CtJ1uqVT6g%3D%3D;typ=P